Autoimmunologiczne choroby pęcherzowe skóry – wieloośrodkowe badania z testami EUROIMMUN

Autoimmunologiczne choroby pęcherzowe skóry (AIBD, ang. autoimmune bullous dermatoses) stanowią heterogenną grupę rzadkich dermatoz pęcherzowych skóry i/lub błon śluzowych. U podłoża AIBD leżą zaburzenia układu immunologicznego, które prowadzą do wytwarzania specyficznych autoprzeciwciał niszczących struktury desmosomalne i hemidesmosomy w skórze. W rezultacie dochodzi do utraty połączeń międzykomórkowych, złuszczania poszczególnych warstw skóry, a następnie do powstawania pęcherzy w naskórku lub pomiędzy naskórkiem a skórą właściwą.

AIBD dzieli się na 4 podstawowe grupy:

pęcherzyce (Pemphigus) – z tworzeniem pęcherzy śródnaskórkowych
choroby typu Pemphigoid – z tworzeniem pęcherzy podnaskórkowych
nabyte pęcherzowe oddzielenie się naskórka (Epidermolysis bullosa acquisita) – z tworzeniem pęcherzy podnaskórkowych na skutek nawet niewielkiego uszkodzenia czy obtarcia skóry
opryszczkowate zapalenie skóry (Dermatitis herpetiformis, choroba Duhringa) – w którym współistnieją pęcherzykowo-grudkowe zmiany skórne i celiakia

Dowiedz się więcej o autoimmunologicznych chorobach pęcherzowych skóry

Diagnostyka AIBD

W przypadku podejrzenia AIBD aktualne wytyczne zalecają połączenie wielu technik laboratoryjnych w celu diagnostyki różnicowej i postawienia ostatecznej diagnozy. To procedura polegająca na sekwencyjnym stosowaniu: immunofluorescencji bezpośredniej, badań serologicznych (immunofluorescencja pośrednia/ELISA/immunoblot) oraz histopatologicznych. Standardem w diagnostyce AIBD pozostaje wizualizacja przeciwciał związanych z antygenami w naskórku lub na błonach śluzowych pacjenta za pomocą immunofluorescencji bezpośredniej, choć jest to metoda trudna i czasochłonna.

Wieloośrodkowe badania porównawcze z udziałem polskich ekspertów

W ostatnim czasie opublikowane zostały wieloośrodkowe badania, których celem było m.in. porównanie metody immunofluorescencji pośredniej z zastosowaniem mozaiki BIOCHIP EUROIMMUN z metodą immunofluorescencji bezpośredniej i konwencjonalnym podejściem wieloetapowym stosowanym w diagnostyce AIBD. Swój wkład w te badania wnieśli również polscy eksperci w dziedzinie dermatologii: prof. Marian Dmochowski (Uniwersytet Medyczny w Poznaniu) oraz prof. Cezary Kowalewski (Warszawski Uniwersytet Medyczny).

Podczas trwania projektu przeanalizowano aż 749 próbek surowicy pobranej od pacjentów, którzy otrzymali wynik pozytywny w badaniu metodą immunofluorescencji bezpośredniej. Jako kontrolę zastosowano 50 próbek surowicy pobranej od zdrowych dawców krwi.

Mozaika BIOCHIP EUROIMMUN w badaniach naukowych

Do badań wykorzystano specjalnie zaprojektowaną Mozaikę BIOCHIP EUROIMMUN, która zawierała aż 12 substratów w jednym polu testowym:

przełyk małpy
split skórny
pęcherz szczura
wątroba małpy
wątroba małpy z błoną surowiczą
rekombinowane antygeny (EUROPLUS): BP180 NC16A, GAF-3X
komórki transfekowane: desmogleina 1, desmogleina 3, kolagen typu VII, BP230gC
kontrola dla komórek transfekowanych

Wyniki badań wykazały doskonałą korelację Mozaiki BIOCHIP EUROIMMUN i testu immunofluorescencji bezpośredniej, gdyż w przypadku 98,8% próbek pobranych od pacjentów z Pemphigus i 97,3% próbek pochodzących od chorych z Pemphigoid otrzymano zgodne wyniki dla obu metod diagnostycznych. Jak piszą autorzy projektu: „to odkrycie było zaskakujące i rzuca wyzwanie aktualnym wytycznym, które zalecają immunofluorescencję bezpośrednią, jako standard diagnostyczny w AIBD (…). Test oparty na BIOCHIP-ach to oszczędzające czas i surowicę, wystandaryzowane, szeroko dostępne i łatwe w użyciu narzędzie do diagnostyki serologicznej AIBD”.

Kompleksowa oferta EUROIMMUN

Poza szeroką gamą produktów przeznaczonych do immunofluorescencji pośredniej, w ofercie firmy EUROIMMUN dostępne są również unikalne testy ELISA, które stanowią wysokospecyficzne i czułe narzędzia w diagnostyce AIBD.

Nazwa	Zastosowanie	Nr kat.	Substraty
Immunofluorescencja pośrednia
Mozaika Dermatologiczna 7	AIBD (różnicowanie Pemphigus i Pemphigoid oraz dalsze różnicowanie Pemphigoid)	FA 1501-7	Przełyk małpy, split skórny, komórki transfekowane (BP230gC, desmogleina 1, desmogleina 3), EUROPLUS (BP180-NC16A-4X)
Mozaika Dermatologiczna 20		FA 1501-20	Przełyk małpy, split skórny
Anty-LAM332	Pemphigoid błon śluzowych (MMP, ang. mucous membrane pemphigoid)	FA 150b-50	Komórki transfekowane (LAM332), kontrola
Mozaika Dermal Binder (RUO*)	AIBD (różnicowanie Pemphigoid i nabytego pęcherzowego oddzielania się naskórka)	FA 150b-1	Komórki transfekowane (LAM332, domena NC1 kolagenu typu VII, P200(LAMB4)), kontrola
ELISA
BP180-NC16A-4X	Pemphigoid pęcherzowy	EA 1502-4801-2 G	Tetrametr domeny NC16A białka BP180
BP230-CF	Pemphigoid pęcherzowy	EA 1502-4801-1 G	C-końcowy fragment białka BP230
Desmogleina 1	Różnicowanie Pemphigus vulgaris i Pemphigus foliaceus, ocena skuteczności leczenia	EA 1495-4801 G	Desmogleina 1 domena zewnątrzkomórkowa
Desmogleina 3	Różnicowanie Pemphigus vulgaris i Pemphigus foliaceus, ocena skuteczności leczenia	EA 1496-4801 G	Desmogleina 3 domena zewnątrzkomórkowa
Enwoplakina	Pęcherzyca paraneoplastyczna	EA 1491-4801 G	N-końcowy fragment enwoplakiny
Kolagen typu VII	Nabyte pęcherzowe oddzielenie się naskórka	EA 1947-4801 G	Domena NC1 kolagenu typu VII
Profil Dermatologiczny	AIBD	EA 1490-1208-1 G	BP180 NC16A-4X, BP230-CF, desmogleina 1, desmogleina 3, enwoplakina, kolagen typu VII

*RUO – ang. research use only

Testy EUROIMMUN są od lat wykorzystywane nie tylko w rutynowej diagnostyce, ale również w wielu badaniach naukowych prowadzonych w renomowanych ośrodkach na całym świecie. Więcej informacji o ciekawych badaniach przeprowadzonych przez zespół pod kierownictwem profesora Mariana Dmochowskiego z Wydziału Dermatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu znajduje się tutaj.

Piśmiennictwo

Van Beek N., Krüger S., Tarek Fuhrmann T. et al. Multicenter prospective study on multivariant diagnostics of autoimmune bullous dermatoses using the BIOCHIP technology. J Am Acad Dermatol. 2020 Nov; 83 (5): 1315–1322. doi: 10.1016/j.jaad.2020.01.049.