Czy istnieje granica poziomu przeciwciał warunkująca ochronę przed SARS-CoV-2

Próg przełamania odporności to pojęcie coraz częściej pojawiające się w mediach. Każdy z nas czeka z niecierpliwością na informacje z renomowanych ośrodków badawczych, które powiedzą nam, przy jakim poziomie przeciwciał jesteśmy chronieni przed wirusem SARS-CoV-2. Niestety wszystko wskazuje na to, że oficjalnego komunikatu nie usłyszymy jeszcze długo. Przyczyna tego jest bardzo prosta: zbyt krótki czas od wprowadzenia masowych szczepień przeciw COVID-19. Nie oznacza to jednak, że badacze nie próbują spekulować na ten temat, podpierając się coraz nowszymi dowodami. Jedną z takich prac badawczych prowadzili naukowcy z Maccabi HealthCare Services w Izraelu pod kierownictwem Jennifer Kertes. Jak wiadomo, Izrael należy do najlepiej wyszczepionych społeczeństw. Jednakże ostatnie informacje z tego kraju są niepokojące – nagły wzrost liczby przypadków i masowe szczepienia trzecią dawką. Czy jest powód do strachu? Czy w dalszym ciągu opanowanie pandemii jest możliwe? Wreszcie czy SARS-CoV-2 zostanie z nami na zawsze?

Stężenie przeciwciał spada z czasem

Wykorzystane w badaniach dane pochodziły z Organizacji Utrzymywania Zdrowia w Izraelu (ang. Health Maintenance Organization, HMO), która jest zasadniczym elementem ochrony zdrowia w tym kraju. W projekcie wzięli udział pacjenci (n = 8395), którzy otrzymali pełne szczepienie przeciw COVID-19 i u których wykonano test na przeciwciała anty-SARS-CoV-2 klasy IgG co najmniej siedem dni po drugim szczepieniu. Badania obejmowały okres od 11 stycznia do 7 lipca 2021 r., a wyniki poziomu przeciwciał analizowane były przez 180 dni z uwzględnieniem cech demograficznych, wieku, płci, statusu społeczno-ekonomicznego oraz obecności chorób współistniejących. Stwierdzono, że poziom przeciwciał spada w czasie. Zostało to zaobserwowane we wszystkich badanych grupach bez względu na wyszczególnione parametry populacyjne. Pomiędzy badaniami wykonanymi po upływie 1–4 tygodni od szczepienia i 6 miesięcy po szczepieniu odnotowano średnio ponad 10-krotny spadek poziomu przeciwciał.

Poziom przeciwciał a ochrona przed SARS-CoV-2

Największą do dzisiaj niewiadomą jest poziom przeciwciał, warunkujący ochronę przed wirusem SARS-CoV-2. W celu określenia tej granicy naukowcy wykorzystali komercyjnie dostępny test, którego wartość linii odcięcia wynosiła 50 AU/ml. W badaniach próbowali znaleźć związek między poziomem przeciwciał a późniejszą infekcją SARS-CoV-2 (potwierdzoną testem RT-PCR). Wyniki wskazują, że do zjawiska przełamania odporności u osób zaszczepionych dochodzi bardzo rzadko. Dotyczy to również osób z najniższym poziomem przeciwciał.

W pracy badacze wskazali wartość 300 AU/ml jako umowną granicę poziomu przeciwciał, powyżej której ochrona przed wirusem SARS-CoV-2 jest wystarczająco wysoka. Stanowi to 6-krotność wartości cut-off wykorzystywanego w badaniach testu. Należy pamiętać, że wartości cut-off różnią się w zależności od producenta testu.

Podsumowanie

Spadek stężenia przeciwciał, wytworzonych po szczepieniu, wraz z upływem czasu jest czymś, czego można było się spodziewać. Naukowcy z Izraela podjęli się próby ustalenia granicy poziomu przeciwciał warunkującej nam ochronę przed SARS-CoV-2. Czy okaże się właściwa? Warto podkreślić, że są to dopiero wstępne wyniki badań. Aby móc wskazać „ochronne” stężenie przeciwciał, potrzebne jest przeprowadzenie dalszych, szeroko zakrojonych analiz. Należy również pamiętać, że poza ochroną wynikającą z obecności przeciwciał w naszym organizmie istnieje jeszcze bariera komórkowa, która jest równie istotna.

Opracowano na podstawie:
Kertes J. et. al. Effectiveness of the mRNA BNT162b2 vaccine six months after vaccination: findings from a large Israeli HMO. MedRxiv 7.09.2021.