Według danych opublikowanych przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) tegoroczna liczba przypadków gorączki Zachodniego Nilu (ang. West Nile Fever, WNF) przewyższa całkowitą liczbę zachorowań z ostatnich pięciu lat.

Groźny wirus przenoszony przez komary

Wirus Zachodniego Nilu (ang. West Nile Virus, WNV) należy do najbardziej rozpowszechnionych flawiwirusów. Po raz pierwszy został wyizolowany z próbki krwi starszej mieszkanki Ugandy w rejonie Zachodniego Nilu na początku XX w. Gorączka Zachodniego Nilu spowodowana przez WNV jest chorobą odzwierzęcą, która występuje na wszystkich kontynentach, zarówno w regionach tropikalnych, jak i w klimacie umiarkowanym. Wirus rozprzestrzenia się w Afryce, Izraelu, zachodniej Turcji, na Bliskim Wschodzie, w Indiach, na obszarze Azji Południowo-Wschodniej, a obecnie także w Ameryce Północnej i niektórych regionach Ameryki Środkowej. W Europie odnotowano sezonowe epidemie. Gwałtowne rozprzestrzenianie się wirusa jest spowodowane zmianami klimatycznymi na świecie, dalekimi podróżami, globalizacją i handlem międzynarodowym. Spośród wszystkich flawiwirusów wirus Zachodniego Nilu obejmuje obecnie największy obszar.

Głównymi gospodarzami WNV są komary z rodzaju Culex, jak również Aedes i Mansonia. Wirus jest głównie przenoszony na ptaki żyjące na wolności, rzadziej na zwierzęta (najczęściej konie) i ludzi. Istnieją udokumentowane przypadki przeniesienia WNV u ludzi – podczas karmienia piersią, transplantacji szpiku kostnego, wątroby i serca, transfuzji krwi, poprzez łożysko oraz w czasie wypadków laboratoryjnych z udziałem zakażonych tkanek.

Wzrost liczby infekcji u ludzi

Do 13 grudnia 2018 r. zarejestrowano 1503 przypadki infekcji WNV w krajach Unii Europejskiej, np. we Włoszech, Grecji, Chorwacji, Francji, Austrii, Bułgarii czy Słowenii, oraz 580 przypadków w krajach sąsiadujących, np. w Serbii, Izraelu i Turcji, w tym aż 181 śmiertelnych. Dla porównania – w 2017 r. w Europie odnotowano tylko 260 zakażeń u ludzi. Obecnie wrasta również liczba zakażeń u koni – w roku 2018 stwierdzono w tej grupie 285 ognisk.

Pierwszy przypadek gorączki Zachodniego Nilu w Niemczech

Przypadek zakażenia WNV odnotowano również u naszego bliskiego sąsiada – w Niemczech. Pod koniec września 2018 r. wykryto wirusa u siedmiu ptaków (trzy sowy w niewoli, trzy ptaki drapieżne i jeden drozd) oraz u konia. Zainfekowane zwierzęta przebywały w Bawarii, Saksonii, Berlinie i Meklemburgii-Pomorzu Przednim. Infekcje te, zwłaszcza u zwierząt trzymanych w niewoli, wyraźnie wskazują na autochtoniczną transmisję między ptakami; odnotowano też co najmniej jeden przypadek od ptaka do konia. Według oświadczenia Instytutu Mikrobiologii z Monachium odnotowano też pierwszy przypadek infekcji u ludzi. W wyniku kontaktu z zainfekowanym ptakiem zarażony został weterynarz.

Objawy gorączki Zachodniego Nilu

Infekcje wirusem Zachodniego Nilu u ludzi w 70–80% przypadków przebiegają bezobjawowo. Tylko u 20–30% zarażonych osób pojawia się gorączka i inne objawy grypopodobne, które utrzymują się przez 3–6 dni. Infekcji towarzyszą zwykle takie symptomy jak: nudności, dreszcze, bóle głowy, pleców, stawów i mięśni oraz inne niespecyficzne objawy, np. utrata apetytu, kaszel i ból gardła. W 25–50% przypadków pojawia się wysypka na klatce piersiowej i kończynach oraz obrzęk węzłów chłonnych. Ciężki przebieg zakażenia charakteryzuje się zapaleniem mięśnia sercowego, trzustki i wątroby oraz objawami neurologicznymi, które manifestują się tuż po okresie gorączkowania.

Leczenie gorączki Zachodniego Nilu w większości przypadków przebiega bez komplikacji, jednakże u zakażonych pacjentów z powikłaniem w postaci zapalenia mózgu śmiertelność wynosi 15–40%. W grupie podwyższonego ryzyka są głównie osoby starsze.

Produkty EUROIMMUN do diagnostyki zakażenia wirusem Zachodniego Nilu

Diagnostyka infekcji WNV opiera się na bezpośrednim wykryciu wirusa we krwi lub w moczu bądź na stwierdzeniu obecności swoistych przeciwciał. Ponieważ przeciwciała klasy IgM mogą utrzymywać się we krwi pacjenta przez dłuższy czas, do różnicowania ostrych i przebytych infekcji zalecane jest dodatkowe badanie w kierunku przeciwciał klasy IgG wraz z oznaczeniem ich awidności.

Firma EUROIMMUN oferuje testy diagnostyczne do oznaczania ludzkich przeciwciał klasy IgM lub IgG przeciwko wirusowi Zachodniego Nilu:

• EI 2662-9601 M anty-wirus Zachodniego Nilu ELISA (IgM)
• EI 2662-9601 G anty-wirus Zachodniego Nilu ELISA (IgG)
• EI 2662-9601-1 G anty-wirus Zachodniego Nilu (awidność) ELISA (IgG)
• FI 2662 G anty-wirus Zachodniego Nilu IIFT (IgG)
• FI 2662 M anty-wirus Zachodniego Nilu IIFT (IgM)
• FI 2662 X anty-wirus Zachodniego Nilu (awidność) IIFT (IgG)

Autor: dr Konstanze Stiba
Tłumaczenie: Aleksandra Fąferek
Źródło: https://www.euroimmunblog.com/drastic-increase-in-infections-with-west-nile-virus-in-europe-first-case-of-wnv-in-a-person-in-germany/ [dostęp: 14.12.2018]

Piśmiennictwo

1. Raport ECDC, https://ecdc.europa.eu/en/w est-nile-fever/surveillance-and-disease-data/disease-data-ecdc [dostęp: 14.12.2018].
2. Falke D., Flavi-Viren, [w:] Hahn H. et al., Medizinische Mikrobiologie und Infektiologie. Springer-Verlag, 5 Auflage (2004): 523–529.
3. Smithburn K.C. et al., A neurotropic virus isolated from the blood of a native of Uganda. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 1940; 20 (4): 471–472.
4. Nosal B. et al., West Nile virus. Canadian Medical Associations Journal 2003; 168 (11): 1443–1444.
5. Shi P.Y. et al., Serologic diagnosis of West-Nile virus infection. Expert Review of Molecular Diagnostic 2003; 3 (6): 733–741.
6. Zeller H.G. et al., West Nile virus: an overview of its spreads in Europe and the Mediterranean Basin in contrast to its spread in the Americas. European Journal of Clinical Microbiology and Infectious Diseases 2004; 23 (3): 147–156.
7. Prince H.E. et al., Development and persistence of West Nile virus-specific immunoglobulin M (IgM), IgA, and IgG in viremic blood donors. Journal of Clinical Microbiology 2005; 43 (9): 4316–4320.
8. Iwamoto M. et al., West Nile Virus in Transplant Recipients Investigation Team. Transmission of West Nile virus from an organ donor to four transplant recipients. New England Journal of Medicine 2003; 348 (22): 2196–2203.
9. Montgomery S.P. et al., Transfusion-associated transmission of West Nile virus, United States 2003 through 2005. Transfusion 2006; 46 (12): 2038–2046.
10. Cameron C. et al., West Nile virus in Canadian blood donors. Transfusion 2005; 45 (4): 487–491.