O badaniu przeciwciał anty-SARS-CoV-2 mówi się m.in. w kontekście oceny potencjalnej odporności na reinfekcję. Wstępne badania nie napawały nadzieją: obserwowano zanikanie „ochronnych” przeciwciał, szczególnie u osób, które łagodnie przeszły COVID-19. Ostatnio pojawiły się jednak nowe, ciekawe doniesienia sugerujące, iż przeciwciała powstałe po zakażeniu wirusem SARS-CoV-2 utrzymują się dużo dłużej, niż przypuszczano.

Nowe doniesienia dotyczące odpowiedzi humoralnej w COVID-19

Naukowcy z University of Arizona College of Medicine – Tucson zbadali obecność i dynamikę powstawania specyficznych przeciwciał po przebyciu COVID-19. Projekt naukowy prowadzono w porozumieniu z lokalnymi władzami, co umożliwiło przebadanie 5882 ochotników w hrabstwie Pima. W późniejszym okresie badanie zostało rozszerzone na cały stan Arizona. Naukowcy uzyskali interesujące wyniki:

„Zastanawiano się, czy przebycie COVID-19 skutkuje odpornością na ponowne zakażenie, czy odpowiedź immunologiczna jest trwała. Wykorzystaliśmy to badanie do ustalenia odpowiedzi na te pytania i stwierdziliśmy, że synteza przeciwciał anty-SARS-CoV-2 jest stabilna przez co najmniej 5 miesięcy. Wyraźnie widzimy, że w tym okresie po zakażeniu SARS-CoV-2 nadal wytwarzane są wysokiej jakości przeciwciała” – mówi Deepta Bhattacharya [1], profesor immunologii z uniwersytetu w Tucson i współautor nowego badania w opublikowanego w czasopiśmie „Immunity” [2]. Okazało się, że przebieg zakażenia SARS-CoV-2 (łagodny lub ciężki), ale nie wiek czy płeć, był skorelowany z nasileniem/czasem trwania odpowiedzi immunologicznej.

Ochrona związana z przeciwciałami anty-SARS-CoV-2

Badania serologiczne wykorzystano już wcześniej do oceny potencjalnej odporności po zakażeniach SARS-CoV-2. Poprzednie analizy wskazywały, że u znacznej liczby pacjentów poziom przeciwciał spada poniżej granicy wykrywalności w ciągu kilku tygodni lub miesięcy po przebyciu COVID-19 [3, 4, 5, 6]. Badania te uwzględniały produkcję przeciwciał w krótkim czasie po przebyciu infekcji i sugerowały, że poziom przeciwciał spada szybko, zapewniając jedynie krótkotrwałą odporność. Bhattacharya uważa, że ​​wnioski te wysnuto, skupiając się na badaniach „wczesnych” komórek plazmatycznych, i nie uwzględniały one długo żyjących komórek plazmatycznych oraz wytwarzanych przez nie przeciwciał o wysokim powinowactwie.

Bhattacharya i jeden ze współautorów pracy – Janko Nikolich-Žugich, profesor immunobiologii z uniwersytetu w Tucson, przez kilka miesięcy monitorowali poziom przeciwciał u osób, które uzyskały pozytywny wynik testu na obecność przeciwciał anty-SARS-CoV-2. Naukowcy odkryli, że specyficzne przeciwciała są obecne w surowicy przez co najmniej 5 do 7 miesięcy, chociaż uważają, że odpowiedź humoralna utrzymuje się znacznie dłużej.

„Siedem miesięcy po zakażeniu badaliśmy obecność przeciwciał u pacjentów. Jest to więc najdłuższy okres, w którym możemy na podstawie naszych badań potwierdzić, że odporność się utrzymuje” – mówi Bhattacharya. „Jeśli SARS-CoV-2 jest podobny do SARS-CoV(-1) również pod kątem wzbudzania odpowiedzi immunologicznej, to spodziewamy się, że przeciwciała będą utrzymywać się przez co najmniej 2 lata po zakażeniu” [1].

Wpływ antygenów zastosowanych w teście na wiarygodność badania

Badacze oceniali również korelację pomiędzy obecnością przeciwciał przeciwko antygenom N, S1 (zawierającym domenę wiążącą receptor – RBD) lub S2 wirusa SARS-CoV-2 a poziomem przeciwciał neutralizujących. Wyniki tego porównania sugerują, że trwale utrzymujące się przeciwciała neutralizujące są specyficzne dla antygenów S1 i S2. Są one jednocześnie ostrzeżeniem przed stosowaniem testów w kierunku przeciwciał przeciwko białku N do oceny potencjalnej odporności na infekcję SARS-CoV-2.

Podsumowanie

Przeprowadzone badania wykazały, że przeciwciała anty-S1 i anty-S2 oraz przeciwciała neutralizujące pozostawały wykrywalne u ozdrowieńców przez 5–7 miesięcy po wystąpieniu zakażenia, podczas gdy poziom przeciwciał przeciwko białku N wirusa SARS-CoV-2 stopniowo zanikał.

„To, czy przeciwciała zapewniają trwałą ochronę przed SARS-CoV-2, było jednym z najtrudniejszych pytań” – mówi współautor badań, Michael D. Dake z University of Arizona Health Sciences. „Te badania nie tylko dały nam możliwość dokładnego badania przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2, ale także potwierdziły, że trwała odporność na COVID-19 jest możliwa”.

Piśmiennictwo

1. https://www.weforum.org/agenda/2020/10/sars-cov-2-immunity-months-study-coronavirus-covid-19/
2. Ripperger T.J. i wsp., Orthogonal SARS-CoV-2 Serological Assays Enable Surveillance of Low Prevalence Communities and Reveal Durable Humoral Immunity, Immunity.
3. Ibarrondo F.J. i wsp., Rapid Decay of Anti–SARS-CoV-2 Antibodies in Persons with Mild Covid-19, N Engl J Med, 2020, 10.1056/NEJMc2025179.
4. Long Q.-X. i wsp., Clinical and immunological assessment of asymptomatic SARS-CoV-2 infections, Nat. Med., 2020a, 10.1038/s41591-020-0965-6.
5. Pollán M. i wsp., Prevalence of SARS-CoV-2 in Spain (ENE-COVID): a nationwide, population-based seroepidemiological study, The Lancet, 2020, 10.1016/S0140-6736(20)31483-5.
6. Seow J. i wsp., Longitudinal evaluation and decline of antibody responses in SARS-CoV-2 infection, MedRxiv, 2020, 2020.07.09.20148429.